YOU'LL NEVER mmm ALONE

Zondagmiddag 26 augustus houden wij op het Stoepfestival in Spijkenisse een feestje met mijn Elvis-vertalingen. De meeste komen uit de musical All Shook up, maar speciaal voor de gelegenheid, (om precies te zijn voor een mogelijke eregast die middag), leek het me leuk You'll never walk alone mee te nemen.

Vertalen. Hoe doe je dat?

Stap 1. Ga naar het origineel, de bron. In dit geval is dat de musical Carousel van grootmeesters Rodgers & Hammerstein (Sound of music/ King & I etc). Hier in hun zelfgeleide filmversie uit 1956.

STAP 2:

Tekst en bladmuziek

When you walk through a storm
Keep your chin up high
And don't be afraid of the dark.
At the end of the storm
Is a golden sky
And the sweet silver song of a lark.

Walk on through the wind,
Walk on through the rain,
Tho' your dreams be tossed and blown.

Walk on, walk on
With hope in your heart
And you'll never walk alone,
You'll never walk alone.

Dat zijn niet zo heel veel regels, en dat zijn meestal de moeilijkste.

Eerste probleem is "walk on" . "Loop door" betekent bij ons vooral dat je moet opschieten, en ligt dus niet erg voor de hand. "Ga door" en "Hou vol" lijken treffender, maar helaas heeft "Walk on" een klankrijm van o - o, en die twee niet. "Kom op" zou dan weer kunnen, maar is een beetje popi voor het lied. Voorlopig terug naar "Loop door", dat is met z'n dubbele o wel goed, al is het woord 'door' sowieso onhandig omdat je ook al 'door' de storm moet, en 'door door' bekt gek.

Je hebt al gezien dat 'walk' in de slotzin los gebruikt moet kunnen worden.

Volgens de Rotmethode moet in vertaling een kernwoord zoveel mogelijk op dezelfde kernplekken staan.

Probleem drie wordt 'alone'. Iedereen die het lied kent, en wie kent het niet, verwacht daar "alleen", dus moet het "walk"-woord iets worden wat bij 'alleen' past. 'Loopt alleen' is niks. 'Alleen staan' is beter. "Nee niemand staat alleen" bijvoorbeeld.

Dat heeft dan als consequentie dat 'staan' ook meeverhuist naar de eerdere zinnen, terwijl daar in het Engels juist 'gelopen' wordt.

"Sta pal" of liever "sta vast" hebben wel iets krachtigs, maar nog niet dat je denkt: sterker dan het origineel.

Om niet vast te lopen, buig je je eerst over de rest van de tekst. Hanteer de originele rijmschema's, en zoek voorrijm en klankrijm op. Dat moet je zoveel mogelijk handhaven, daarom is een lied ooit goed geworden. Ook aantal lettergrepen, gebonden noten en zinsbouw moeten gelijk zijn. Dat kan niet op papier. Dat moet op bladmuziek.

STAP 3. Ik heb hier van die dikke 10.000 liedjesboeken en anders koop ik ze digitaal via een sheetmusicwinkel. Ik scan 'm en laat in de eerste fase de originele tekst erbij staan. Ik wil precies zien wat ik doe. Bijvoorbeeld op een zelfstandig naamwoord van twee tellen, mag geen lidwoord, dat wordt knoeien en klinkt op z'n minst onbeholpen.

Via photoshop tik ik er nu een Nederlands tekst onder. Dat gaat zelden vanzelf, maar de investering aan tijd, bloed, zweet en tranen is onbelangrijk, alleen het resultaat telt.

Op een gegeven moment heb je een dummy op muziekpapier. Ik had die hier al geupload, maar haal 'm weer weg, want voor je het weet gaat die een eigen leven leiden.

In lijn met de titel zocht ik wat steun en zuchtte op Twitter "Al 24 uur aan het kloten op "You'll never walk alone. 'Kom op', 'hou vol', 'ga door', alles valt af."

Dat is leuk aan twitter, de halve #rotclub ging meedenken, de ene na de andere suggestie kwam binnen. Maar de eureka zat er niet bij. Ik ging er maar eens een nachtje over slapen.
Vanmorgen schoot ineens "Volg ons" te binnen, maar dat leidt vast tot lollig twitterlied en dat is de bedoeling niet.

EN HOE NU VERDER?
Mogelijkheid A. Trek een mp3 tje naar Garageband, maak een stemspoor aan, en begin maar te zingen wat je had. Een boel valt door de mand, maar dwingt je ook weer in onvermoede richtingen.

Mogelijkheid B. Achter je bureau vandaan en erop kauwen. In de tuin, in de hangmat, in de auto. Niet constant, maar steeds terugkerend

In deze fase moet ik u weer alleen laten, en dat kan rustig een paar dagen duren. Maar hij komt er. De tekst geeft moed genoeg.